چاپ سیلکاسکرین، چاپ اسکرین یا سریگرافی، اسلوبی که بر روش تکثیر با استِنسیل مبتنی است. در این اسلوب از پارچه توری ظریف (اغلب ابریشم)، چون سطح تکیهگاهی برای ورقه استنسیل استفاده میشود. ورقه استنسیل را روی پارچه - که بر روی کلافی (چهارچوب) محکم شده - میچسبانند. مرکب غلیظ را با ابزاری تیغه مانند (اسکوییجی) بر سطح استنسیل میگسترانند، که از بخشهای نفوذپذیر توری به سطح دیگری در زیر کلاف میرسد. بدین ترتیب، نقش مورد نظر را میتوان با رنگهای مختلف بر روی سطوح مستوی یا غیر مستوی چاپ کرد. تصویر چاپ شده با این اسلوب اغلب دارای لبههای تیز است، گویی کاغذی رنگی را بریده و چسباندهایم. از این خاصیت توسط هنرمندان برای خلق آثار بدیع بکار رفته است. سیلکاسکرین و سریگراف به اثری اطلاق میشود که با این اسلوب تکثیر شده است.
این اسلوب توسط سَمیوئل سیمُن ابداع شد (1907) و نخست موارد استفاده تجاری و تبلیغاتی داشت. امروزه هم بصورت صنعتی و هم بصورت تکثیر هنری بکار میرود. در چاپ سیلکاسکرین صنعتی این تکنیک بیشتر برای چاپ روی پارچه و البسه، اجسام و بستههای پلاستیکی (پلی پروپیلن و پلی اتیلین)، CD و DVD، کاغذ و مقوا، سرامیک، شیشه، چوب، فلز و نظایر آن بکار میرود. در چاپ سیلک اسکرین هنری این روش بیشتر برای نوع بیان بصری خاص ناشی از اسلوب آن از سوی هنرمندان جهت تکثیر محدود و شمارهدار یک اثر هنری بکار گرفته شده و در نهایت همهٔ نسخهها به امضاء هنرمند میرسد.
Stencil:با الگو و نقشه رو انداختن،schablon(شابلون) این واژه در ارتباط نزدیک با واژه Mimeograph به معنی تکثیر کردن و ماشین تکثیر است. و اما Silk Screening که نامی قدیمتر است برای Serigraphy که امروزه متداول است.آن نام قدیم تر برای زمانی است که واقعا از ابریشم استفاده میکردند.حالا از موادی چون Polyester یا Nylon بهره میبرند.هر چند Seri که ریشه لاتین دارد یعنی ابریشم. این روش به کار گیری ابریشم 25 سده پیش ازمیلاد در یونان و مصر نیز سابقه داشته است و Samuel Simon در آغاز سده بیستم در منچستر در چاپ آنگونه که نوشته شده است، از آن بهره بردو حتی پس از وی در سنفرانسیسکو John Pilsworth این روش را گسترش داد و به گونه تمام رنگی درآوردو آن screen print ing خوانده شد. خمیر مایه اصلی تکنیک Silk Screening که از تکنیکهای Graphic Design است از تکنیک عکاسی گرفته شده است. عکاسی و گرافیک با هم ارتباط تنگاتنگی دارند.
اندی وارهول/ Andy Warhol از جمله هنرمندان شاخصی است که از این روش برای خلق آثارش به وفور استفاده کرده است. "مشهورترین و جنجالیترین هنرمند پاپ در امریکا اندی وارهول (1928-87) است که تجربیات هنری اش بسیار فراتر از مرزهای رایج و متعارف هنر نقاشی میرود. طرز تلقی اندی وارهول نسبت به مفهوم شخصیت بسیار مبهم به نظر میرسد. او از سویی هنرپیشههای فیلم خود را فوق ستاره مینامید و از سویی دیگر معتقد بود که وی تنها یک ماشین بوده و آنچه را که ساخته نه یک تابلوی نقاشی، بلکه صرفا یک محصول صنعتی است."1 "او با توجه به ابژهگشتهگی ِجدید که براساس ِارزش ِبازار اقامه میشود و جامعهٔ مبتذل ِسوداگر سرمایهداری را به تهدیدی خطیر برای هنر مبدل میسازد، درعوض ِدفاع از وضع ِسنتی ِاثر هنری، ابژهگشتهگی ِمطلق را به پیش میکشد. از آن جا که ارزش زیباییشناختی به جای آن طفرهرفتن از بیگانگی، بیگانگی از کالا را به خطر میاندازد، هنر باید در چنین بیگانگیای پیش رود و جنگ با کالا و کالاییشدن را با بهرهگیری از همان سازوبرگی که خود کالا به آن واگذار میکند سامان دهد. هنر باید مسیر ِگریزناپذیر ِبیتفاوتی و بیاثری و همترازی ِکالایی را پی گیرد واز این طریق اثر ِهنری را چونان کالایی مطلق برسازد. در مواجهه با چالش ِمدرن ِکالاییشدن، هنر نباید رستگاری ِخود را در آشیانهٔ نفی ِانتقادی بجوید (چراکه آن وقت هنر به هنر-برای-هنر تبدیل میشود، به آینهٔ مضحک و بیتوشوتوان ِسرمایهداری که بیدرنگ کیفیت ِچارهناپذیر ِکالا را به خود میپذیرد)، هنر باید در انتزاع فرمال و بتواره، در فانتزی ِارزش ِمبادله غرق شود تا کالاگشتهگیاش را در مرزهایی ورای کالاها و ارزش مصرفی محقق سازد و با رادیکالکردن ِارزش مبادلهای از آن بگریزد."
دستگاه چاپ تامپوچاپ تامپو درگروه چاپ های گودقرارمی گیرد،این مسئله به دلیل استفاده ازکلیشه گود درفرآینده چاپ است.ازویژگیهای این شیوه امکان چاپ،روی مواد مختلف ومتنوع هم از نظر جنس مواد مختلف و متنوع هم ازنظرجنس مواد وهم از نظر شکل هندسی انها است بطوریکه با این روش میتوان برروی سطوح صاف،منحنی،گرد،محدب،وحتیکره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در تامپولاستیکی ازجنس سیلیکون است که به آن تامپو (tampon) میگویند.این شیوه چاپ بسیارشبیه به مهرهای لاستیکی است. با این تفاوت که در مهرحروف برجسته است اما درچاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل میکند. چاپ تامپو به دلیل آماده سازی نسبتاً ارزان و ماشین آلات نیمه اتوماتیک در تیراژهای کم برای بسیاری از کارهای چاپی مورد استفاده قرار میگیرد.در این شیوه چاپ به دلیل فشاری که تامپون به سطح چاپ شونده وارد میکند پشت سطح چاپ شونده بایستی محکم باشد، مثلاً درچاپ روی لیوان های پلاستیکی ابتدا بایستی قالبی به اندازه لیوان تهیه کرد تا درهنگام چاپ درون لیوان قرار گیرد.با این روش میتوان بر روی سطوح صاف، منحنی، گرد، محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون میگویند. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهر های لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل میکند. ظروف بستی ماست، خامه و … لیوان های پلاستیک، خودکار، ظروف زیر لیوانی، سی دی (CD)، ظروف پلاستیکی محصولات بهداشتی و آرایشی همگی نمونه هایی از محصولات قابل چاپ توسط روش تامپو است است.
این شیوه چاپ درگروه چاپ های گودقرارمی گیرد،این مسئله به دلیل استفاده ازکلیشه گود درفراینده چاپ است.ازویژگیهای این شیوه امکان چاپ،روی مواد مختلف ومتنوع هم از نظر جنس مواد مختلف و متنوع هم ازنظرجنس مواد وهم از نظر شکل هندسی انها است بطوریکه با این روش میتوان برروی سطوح صاف،منحنی،گرد،محدب،وحتی کره عمل چاپ را انجام داد. واسط چاپ در تامپولاستیکی ازجنس سیلیکون است که به ان تامپوtampon) (می گویند.این شیوه چاپ بسیارشبیه به مهرهای لاستیکی است. با این تفاوت که در مهرحروف برجسته است اما درچاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل میکند.
دستگاه چاپ پرس حرارتی
چاپ سابلیمیشن یک روش چاپ روی اشیاء است که به وسیله این سیستم چاپ امکان چاپ روی بسیاری از سطوح با کیفیت و ماندگاری بالا و همچنین قیمت مناسب،در تیراژ حتی ۱ عدد امکان پذیر است.ولی قبل از توضیح این روش چاپ، باید بدانیم که تصعید یا Sublimation چیست، همانطور که میدانیم بطور معمول مواد در سه حالت جامد، مایع و گاز در طبیعت موجودند، اکثر مواد در اثر گرما از حالت جامد به مایع (ذوب) و سپس به گاز (تبخیر) تبدیل میشوند و با سرد شدن از گاز به مایع (میعان) و از مایع به جامد (انجماد) تبدیل میشوند. ولی در طبیعت موادی وجود دارند که فقط در دو حالت جامد و گاز هستند این مواد در اثر گرما از حالت جامد مستقیما به گاز تبدیل شده و با سرد شدن مستقیما جامد میشوند. به تبدیل مستقیم از حالت جامد به گاز تصعید گفته میشود. این خاصیت اساس روش چاپ تصعیدی است، جوهر استفاده شده در روش چاپ تصعیدی این خاصیت را دارد که در دمای حدود ۱۸۰ درجه سانتیگراد مستقیما از حالت جامد به گاز تبدیل شود. با این روش میتوان تصویر چاپ شده را از روی کاغذ مخصوص به شی مورد نظر انتقال داد.
در این روش، تصویر دلخواه با استفاده از یک پرینتر خانگی و جوهر Sublimation روی کاغذ مخصوص چاپ میشود. سپس تصویر چاپ شده روی شی مورد نظر گذاشته میشود و در مجاورت گرما و حرارت به سطح جسم منتقل میشود. وجود یک پوشش مخصوص روی شی از پاک شدن تصویر چاپ شده جلوگیری میکند. مهمترین مزایای این روش چاپ، هزینه پایین دستگاه های چاپ و همچنین امکان چاپ در تیراژ پایین است.
تصویر چاپ شده با استفاده از یک دستگاه پرس حرارتی، گرم شده و به شی مورد نظر فشرده میشود، در اثر گرما جوهر تشکیل دهنده تصویر به حالت گاز در آمده و تحت فشار پرس، روی پوشش مخصوص شی منتقل میشود.
از این روش برای چاپ روی بشقاب، لیوان، کاشی، پازل، ماوس پد و … استفاده میشود. بشقاب ها و لیوان های چاپ شده با این روش قابل شستشو حتی با ماشین ظرفشویی هستند.
پرس های حرارتی در انواع مدور (مخصوص ماگ، لیوان، گلدان و …)، تخت (مخصوص کاشی، پازل و …)، پرس بشقاب، پرس کلاه و همچنین پرس های چند کاره تولید میشود.دستگاه چاپ طلاکوب
(چاپ داغی)آنچه که طلاکوب مینامند در واقع نوعی چاپ داغی است که به شیوه لترپرس انجام میشود. طلاکوب امروزه به رنگ های مختلف از جمله طلایی، نقره ای، آبی، قرمز و... در بازار موجود است. گاهی به وسیله این سیستم ضرب خالی زده میشود که تنها در جنس مورد نظر فرورفتگی یا برجستگی ایجاد میشود.
در مورد چاپ طلاکوب 2 نوع دستی و ماشینی وجود دارد که در نوع دستی آن که برای کارهای با تعداد کم بکار میرود اول حروفچینی میکنند و حروف رو کنار هم قرار میدهند تا کلمه مورد نظر ساخته بشود. بعد یک لایه نازک از ورق مخصوص طلاکوب را روی جلدی که میخواهند طلاکوب بشود قرار میدهند و با پایین اوردن اهرم دستگاه طلاکوب و فشار بر روی کاغذ طلایی و جلد جای آن حروف بوسیله ورقه نازک روی جلد ایجاد میشود.